وال پست چست؟ کاربرد و نحوه اجرا
برخی از عناصر ساختمان مانند وال پست ممکن است در ظاهر اعضایی اضافی محسوب شوند اما وقتی یک سازه با این عضو طراحی می‌شود، ساختمان در برابر نیروهای جانبی مقاومت بیشتری خواهد داشت. وال پست به یکپارچگی دیوارهای پیرامونی سازه کمک می‌کند و به عنوان یک عامل مقاوم سازی در نظر گرفته می‌شود. این عضو در محاسبات لرزه‌ای در نظر گرفته می‌شود و بسته به آنچه در تحلیل سازه انجام خواهد شد، در ساختمان به اجرا در می‌آید. در این بررسی به طور کامل در مورد وال پست صحبت می‌کنیم.
وال پست چست؟
وال پست به صورت کلاف اجرا می‌شود تا باعث یکپارچگی دیوارهای بیرونی ساختمان شود. با اینکه دیوارها وظیفه انتقال بار ساختمان به زمین را بر عهده دارند اما در زمان زلزله یا باد، وال پست می‌تواند به عنوان عضوی کمکی برای سازه در نظر گرفته شود. این عضو به عنوان یک نگهدارنده محسوب می‌شود که با درگیر کردن دیوار با اسکلت ساختمان، به استحکام کلی ساختار کمک شایانی می‌کند.
بنابراین دیوار به راحتی تخریب نمی‌شود و در روند مقاوم سازی نقش مهمی بازی می‌کند. وال پست از نبشی یا قوطی در کارگاه ساخته می‌شود و به صورت افقی یا عمودی در محل نصب می‌شود. تمام پروفیل‌های قابل استفاده برای تولید این عضو غیر سازه‌ای باید ضد زنگ باشند. همچنین عملکرد وال پست‌های ساخته شده از نبشی در انتقال بار جانبی و یکپارچگی دیوار بهتر از نوع قوطی است.
در شرایط زیر از این عضو استفاده می‌شود:
- طول دیوار بیشتر از 6 متر باشد(وال پست‌های عمودی).
- طول دیوار بیش از 3.5 متر باشد (وال پست‌های افقی).
- طول دیوار 40 برابر ضخامت دیوار باشد.
اهمیت استفاده از وال پست
اعضای اصلی سازه مانند ستون‌ها، تیرها و سقف‌ها مسئول اصلی مقاومت در برابر نیروهای جانبی هستند. اما زلزله‌های رخ داده در کشور نشان داده‌اند که پایداری سازه تنها موضوع مهم نیست بلکه حفظ جان و مال ساکنان ساختمان نیز اهمیت دارد. تخریب دیوار ممکن است آسیب‌های جبران ناپذیری را ایجاد کند که لزوم وجود عناصری مانند والت پست را ضروری می‌نماید.
تخریب دیوارهای پیرامونی باعث ریزش شیشه یا مصالح ساختمانی به سر عابران پیاده می‌شود. بنابراین از این روش می‌توان برای افزایش مقاومت در برابر نیروهای جانبی استفاده کرد. به طوری کلی، هدف وال پست در ساختمان انتقال بار باد و زلزله به اسکلت سازه و ایمن سازی دیوار از ریزش است.
انواع وال پست
این عضو غیر سازه‌ای به دو صورت قائم و افقی در دیوارها اجرا می‌شود. اجرای این عضو به صورت افقی منجر به درگیری دیوار با اسکلت سازه می‌شود که این باعث استحکام بیشتر دیوار خواهد شد. اما وال پست‌های قائم در دهانه‌های بزرگ به کار گرفته می‌شوند. وال پست‌ها در سازه‌های فلزی و بتنی با پروفیل‌های نبشی، ناودانی، قوطی و تسمه ساخته می‌شوند. هر دو روش افقی و عمودی با استفاده از مصالح مختلف به شرح زیر اجرا می‌شوند:
- اجرا با انکربولت و نبشی کشی
- مهار دیوار با کمک میلگرد در داخل کف و ستون‌های مجاور
- اجرا با تسمه دور ستون
نحوه اجرای وال پست
وال پست یک سازه اصلی عمودی یا افقی شبیه به ستون یا تیر اما با عملکرد متفاوت است. این عضو برای اتصال دیوارها به ستون‌ها، تیرها، دال‌ها و ایمن سازی آنها از واژگونی اجرا می‌شود. اما نحوه اجرای آن در سازه‌های فولادی و بتنی متفاوت است که در ادامه به صورت جداگانه شرح می‌دهیم:
اجرای وال پست در سازه‌های بتنی
در گام اول باید محل قرارگیری و احداث وال پست را منطبق با نقشه مشخص کرد. سپس ورق‌های اتصال (پلیت) در زمان بتن ریزی در محل سقف و کف نصب می‌شوند. ورق‌های اتصال برای نصب اعضای عمودی به بتن استفاده می‌شوند. همچنین فاصله نصب وال پست‌ها باید خالی باشد. در ادامه با قرارگیری بلوک‌ها در هر دو ردیف حال نوبت استفاده از بست برای اتصال دو دیوار مجزا به یکدیگر است.
پس از پایان یافتن ساخت دیوار، مرحله جوش دادن چهار میلگرد به ورق‌های اتصال در کف و سقف شروع می‌شود. سپس نوبت به اتصال میلگردها به بست‌ها از طریق سیم آرماتوربندی می‌رسد. با قالب بندی دو طرف دیوار، بتن ریزی در بین قالب‌ها انجام می‌شود. درنهایت، قالب‌ها باز می‌شوند تا یک وال پست همانند ضخامت دیوار ایجاد شود.
اجرای وال پست در سازه‌های فلزی
تمامی مراحل اجرای وال پست در سازه‌های بتنی مشابه سازه‌های فلزی است. با این تفاوت که این عضو در سازه‌های فلزی با جوشکاری به ستون و تیر متصل می‌شود. فقط ممکن است در این روش به جای بتن از بلوک سیمانی یا سفالی به عنوان پرکننده در بین وال پست‌ها استفاده شود.
ضوابط قانونی اجرای وال پست
قوانین خاص در مقرارت ملی ساختمان برای وال پست‌ها تدوین شده اند که باید در زمان اجرا مورد توجه قرار گیرند. این قوانین به شرح زیر هستند:
- استفاده از وال پست‌ها در تمامی بازشوها
- 3.5 متر ارتفاع مجاز برای تیغه‌ها و دیوارهای غیرسازه‌ای جهت نصب وال پست‌ها
- 1.3 متر حداقل عرض در نظر گرفته شده برای دیوارهای غیرسازه‌ای
- عدم آزاد بودن لبه‌های قائم تیغه‌ها و اتصال به یک دیوار عمودی یا یک تیغه دیگر
- آزاد بودن دیوار در یک انتها در صورت داشتن طول 1.5 متری
اشتباهات رایج در اجرای وال پست
به دلیل آنکه وال پست‌ها به عنوان عناصری جدید در ساخت و ساز قلمداد می‌شوند، ممکن است اشتباهاتی در مرحله اجرا رخ دهند. این اشتباهات به شرح زیر هستند:
- استفاده از میلگرد به جای نبشی در اجرای کلاف‌های افقی
- عدم اجرای پشت به پشت نبشی‌های افقی و عمودی
- عدم جداسازی دیوار از سازه توسط وال پست
- اجرای زوایای افقی و عمودی پشت سر هم
- اجرای نادرست اعضای قائم در فاصله کمتر از یک متری ستون
کلام آخر
وال پست به عنوان نگهدارنده دیوار در نظر گرفته می‌شود و یک عضو غیر سازه‌ای است که وظیفه مهار دیوار در برابر نیروهای جانبی را دارد. همچنین به یکپارچگی و استحکام دیوارها در یک ردیف کمک زیادی می‌کند. وال پست‌ها به طور معمول در سازه‌های فولادی و بتنی به کار گرفته می‌شوند و بسته به قوانین و ضوابط در محل اجرا خواهند شد. این اعضای غیر سازه‌ای به صورت عمودی و افقی اجرا می‌شوند تا حداکثر درگیری را در سقف و کف ساختمان ایجاد کنند. به طور کلی، اجرای وال پست‌ها می‌تواند پایداری سازه را حفظ کند و از جان و مال مردم محافظت به عمل آورد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.